Chwała Bogu.
“Jaka jest najważniejsza rola człowieka?” niewątpliwie to pytanie zmusza do głębokiej refleksji . Główną rolą wierzącego człowieka jest wielbienie Boga, radowanie się Nim, szukanie w Nim oparcia i czynienia wszystkiego na Jego chwałę.
Pierwszy list do Koryntian 10, 31: “A zatem cokolwiek jecie lub pijecie, albo cokolwiek czynicie, wszystko to czyńcie na chwałę Boga”.
Jak należy interpretować tę typową chrześcijańską zasadę, zgodnie z którą to, wszystko co mówimy i robimy, czynimy to na chwałę Boga? Problem interpretacji tej zasady głównie dotyczy praktycznych zastosowań w życiu codziennym.
Skąd mamy wiedzieć, czy to co jemy, pijemy, czy robimy razi Boga i stąd innych Chrześcijan, jako coś niestosownego? Czy nasze postępowanie może nawet prowadzić do zniechęcenia się lub potykania się innych na drodze do wiary, nie mówiąc już o zejściu z niej?
Temat ten porusza Apostoł Paweł w liście do Rzymian w rozdziale 14. W poprzedzających rozdziałach 12 i 13, apostoł przedstawił najważniejsze zasady, jakimi powinien kierować się Chrześcijanin zarówno w Kościele, jak i w relacjach międzyludzkich. We wspólnotach chrześcijańskich powinniśmy dbać o dobro innych (Rz 12, 3.10). Poza nimi, powinniśmy odpowiadać dobrem na wrogość (Rz 12,14) i przezwyciężać tym samym wszelkie zło (Rz 12,21).
Źródłem takiego działania jest najważniejsza zasada: “Miłość nie wyrządza zła bliźniemu. Przeto miłość jest najdoskonalszym wypełnieniem prawa (Rz 13, 10).
W świetle interpretacji tej najważniejszej zasady, powstawało wiele nieporozumień i konfliktów wśród członków pierwszych wspólnot chrześcijańskich. Chrześcijanie pochodzenia nie-Żydowskiego nie byli pewni czy mogą spożywać mięso sprzedawane na targowiskach, pochodzące ze zwierząt złożonych na ofiarę w pogańskich świątyniach.
Był to wbrew pozorom poważny dylemat, ponieważ po przejściu na chrześcijaństwo ciągle obracali się wśród znajomych i przyjaciół, którzy często byli sąsiadami.
To, że był to niełatwy problem świadczy dylemat Apostoła Piotra, który dopiero po otrzymaniu wizji dozwolonego jedzenia, zrozumiał, że wszystko co Bóg oczyścił, jest dozwolone [Dz. Ap.10,12-16)].
Pomino otrzymanej od Boga wizji i trzykrotnego jej powtórzenia, odstąpił od tej zasady w Antiochii. Pod wpływem niektórych z otoczenia Jakuba przybyłych z Jerozolimy do Antiochii, zaprzestał jadania z tymi, którzy pochodzili z pogaństwa i odsunął się od nich, bojąc się tych, którzy pochodzili z obrzezania.
Problemem nie była tylko postawa Apostoła Piotra. Inni pochodzenia żydowskiego poszli w jego ślady, a nawet Barnaba został wciągnięty w to nieszczere postępowanie. Był to tak ważny temat, że był dyskutowany podczas pierwszego soboru w Jerozolimie (Dz Ap 15).
Pisząc list do Rzymian w Koryncie, Apostoł Paweł miał na myśli początkujących, raczkujących w wierze, podobnie jak niektórzy członkowie wspólnoty w Koryncie. Wspomina o “słabych”, którzy są skłonni utożsamiać bożka z mięsem złożonym mu w ofierze.
Dla kontrastu “mocni” to są ci, co zdają sobie sprawę, że nie ma żadnych bożków. Stąd mięso składane w ofierze bożkom jest neutralne i nie powoduje żadnej nieczystości. Rozumowanie “mocnych” jest słuszne, natomiast “słabi” rozumują błędnie.
Ci co mają poprawną wiedzę powinni jednak uważać, aby nie spowodować zgorszenia współbraci (1 Kor 8 (7-9). “Słabi” bowiem mogą łatwo powrócić na drogę bałwochwalstwa [1 Kor 8 (10-13). 10 (23-32)].
I nie chodzi tu o obrażanie czynami osób, które nie pochwalają lub uważają za niestosowne spożywania takiego mięsa. Tu chodzi o coś o wiele ważniejszego. Apostoł troszczy się o życie duchowe “słabych” Chrześcijan, aby tego typu sytuacje nie spowodowały ich upadku na ścieżce wiary lub utrudnienia duchowego ich rozwoju.
W Piśmie Świętym jest wiele zaleceń, które dotyczą takich sytuacji. Nie robić niczego, co wyrządza szkodę innym Chrześcijanom (1 Kor 8,13.10,32). Zamiast tego należy budować ich w miłości (1 Kor 8.1) i zawsze szukać ich dobra (1 Kor 10, 24.33).
W rozdziale Rz 14, apostoł rozważa “słabszych”, którzy ciągle pozostali w rytuałach i obserwowaniu praw ceremonialnych dotyczących koszerności jedzenia [Rz 14 (1-6)]. Ponadto obchodzenia specjalnych dni – prawdopobnie nawiązanie do szabatu:
“Jeden czyni różnicę między poszczególnymi dniami, drugi zaś uważa wszystkie dni za równe: niech się każdy trzyma swojego przekonania” [Rz 14,5].
Chrześcijanie będący w konflikcie ze “słabymi”, to są osoby, dla których nie ma czegoś takiego jak “nieczyste’ jedzenie lub specjalne dni w kalendarzu.
Konflikt pomiędzy dwiema grupami był konfliktem na tyle poważnym, że Apostoł Paweł poświęcił temu tematowi wiele uwagi.
Przypomina obu grupom, że Bóg je obie zaakceptował:” Ten, kto jada [wszystko], niech nie pogardza tym, który nie [wszystko] jada, a ten, który nie je, niech nie potępia tego, który je; bo Bóg go łaskawie przygarnął” [Rz 14,3].
W tych sprawach każdy odpowiada osobiście przed Bogiem, nie należy patrzeć na nie z własnej wyłącznie perspektywy. “Kim jesteś ty, co się odważasz sądzić cudzego sługę? [Rz 14.4].
Wreszcie apostoł wytacza w rozdziale 14 trzeci argument, który wydaje się być kwintesencją właściwego postępowania. W królewstwie Bożym nie ma znacenia co spożywamy lub pijemy bo ”królewstwo Boże – to nie sprawa tego, co się je i pije, ale sprawiedliwość, pokój i radość w Duchu Świętym” [Rz 14,17].
Niestety, zawodzimy jako Chrześcijanie, niezależnie do której grupy się zaliczamy. “Dlaczego więc ty potępiasz swojego brata? Albo dlaczego gardzisz swoim bratem? Wszyscy przecież staniemy przed trybunałem Boga”[Rz 14,10].
Apostoł Paweł, podobnie jak Bóg, troszczy się o słabych. Słabi narażeni są na upadki i potknięcia bardziej niż mocni. Stąd też spożywanie pokarmów uważanych przez słabych za nieczyste, stanowi potencjalny problem dla nich, który wiara jest jeszcze młoda i delikatna.
“Przestajmy więc wyrokować jedni o drugich. A raczej osądźcie, by nie dawać bratu sposobności do upadku lub zgorszenia. Wiem i przekonany jestem w Chrystusie, że nie ma niczego, co by samo przez się było nieczyste, a jest nieczyste tylko dla tego, kto je uważa za nieczyste”[Rz 14 (13-14)].
“Gdy więc stanowiskiem w sprawie pokarmów zasmucasz swego brata, nie postępujesz zgodnie z miłością. Tym swoim [stanowiskiem w tej sprawie] pokarmów nie narażaj na zgubę tego, za którego umarł Chrystus”[Rz 14,15].
Słowo przetłumaczone jako “zguba” może oznaczać zarówno “ból/cierpnienie”, jak i “zranienie/szkodę”. Zranienie czy uszkodzenie wiary może doprowadzić do jej zniszczenia.
Apostoł zaleca pod koniec rozważań o praktycznych życiowych zastowaniach nauk Chrystusa w liście do Rzymian, abyśmy starali się o to, co dla bliźniego dogodne – dla jego dobra, dla zbudowania [Rz 15,2].
Innymi słowy, abyśmy we wszystkim co czynimy, wielbili Boga:
“A Bóg, który daje cierpliwość i pociechę, niech sprawi, abyście wzorem Chrystusa te same uczucia żywili do siebie i zgodnie jednymi ustami wielbili Boga i Ojca Pana naszego, Jezusa Chrystusa”[Rz 15,5].
Apostoł Paweł ujął to w postaci zasady: “cokolwiek(…) czynicie, wszystko na chwałę Boga czyńcie” (1 Kor 10,31) a psalmista ujął rozgłaszanie chwały Boga to w przepięknym psalmie 96. Autentyczny wyznawca Boga ma rozgłaszać Jego chwałę:
Psalm 96: Śpiewajcie PANU nową pieśń, śpiewaj PANU, cała ziemio! 2 Śpiewajcie PANU, błogosławcie jego imię, opowiadajcie o jego zbawieniu dzień po dniu. 3 Głoście wśród narodów jego chwałę, wśród wszystkich ludów jego cuda. 4 Wielki bowiem jest PAN i godny wszelkiej chwały, straszliwszy nad wszystkich bogów. 5 Gdyż wszyscy bogowie narodów są bożkami, a PAN uczynił niebiosa. 6 Cześć i majestat przed jego obliczem, moc i piękno w jego świątyni. 7 Oddajcie PANU, rodziny narodów, oddajcie PANU chwałę i moc. 8 Oddajcie PANU chwałę jego imienia, przynieście dary i wejdźcie do jego przedsionków. 9 Oddajcie PANU pokłon w ozdobie świętości, niech cała ziemia drży przed nim. 10 Mówcie wśród pogan: PAN króluje; świat będzie utwierdzony, aby się nie poruszył, i on będzie sądził ludzi sprawiedliwie. 11 Niech się weselą niebiosa i niech raduje się ziemia; niech zaszumi morze i to, co w nim jest. 12 Niech radują się pola i wszystko, co jest na nich, wtedy radośnie wykrzykną wszystkie drzewa leśne; 13 Przed obliczem PANA, bo idzie, idzie zaiste, aby sądzić ziemię. Będzie sądził świat w sprawiedliwości, a narody w swojej prawdzie.
Piotr Chwalisz
